Pytanie nadesłane do redakcji. U 5-miesięcznej córki od miesiąca pojawiają się smugi krwi w stolcu. Jest karmiona tylko piersią. Miała badania na salmonelle, shigelle i yersiniozę - nic nie wyhodowano. W badaniach krwi też nic nie ma niepokojącego. Lekarze kazali mi przestrzegać ścisłej diety bezmlecznej i bezjajecznej Jedną z najczęstszych przyczyn dostępu do pediatry jest zaparcie u noworodków ze sztucznym karmieniem. Krzesło u dzieci w wieku poniżej miesiąca powinno wynosić co najmniej 1 raz dziennie, a nawet 2-dniowe zaparcia bardzo negatywnie wpływają na stan dziecka: dziecko nie je, nie płacze i nie może spać. Od 2.-3. tygodnia życia dziecka liczba stolców zmniejsza się i przeciętnie wynosi 4-5 stolców na dobę. Stolce noworodka i niemowlęcia karmionego piersią są luźne, mogą być nawet półpłynne. Wiele mam obawia się, że ich dziecko ma biegunkę. Tymczasem luźna konsystencja stolca dziecka karmionego piersią jest fizjologią. Objawy występujące u niemowlaka po lekach z mleka matki. Lek w mleku matki może powodować różne działania niepożądane u dziecka, znaczenie ma również wiek malca – szczególnie zagrożone są tutaj niemowlęta do 2. miesiąca życia i wcześniaki. U dzieci mogą wystąpić takie objawy jak (jeśli lek trafił do mleka): Około piątej, szóstej doby kupka niemowlaka powinna przypominać kolorem i konsystencją lekko ściętą jajecznicę. Z czasem, gdy do diety dziecka włączasz nowe pokarmy, staje się bardziej brązowa. Spis treści. Prawidłowy kolor kupki niemowlaka karmionego piersią; Prawidłowy kolor kupki niemowlaka karmionego mieszanką; Zielona Niefizjologiczny śluz w kale niemowlaka karmionego piersią może być reakcją alergiczną na składniki pokarmowe przyjmowane przez matkę – najczęściej przyczyną okazuje się mleko krowie. Jeśli znajduje się ono w diecie kobiety, powinno zostać wyeliminowane przynajmniej na dwa tygodnie, po czym należy ocenić, czy wpłynęło to WnCDp1G. Zaparcie u niemowlaka to stan, który charakteryzuje się zbyt długimi odstępami pomiędzy wypróżnieniami (rzadziej niż 2 razy w tygodniu). Jak rozpoznać zatwardzenie u dziecka? Jakie mogą być tego przyczyny? Co pomaga na zaparcia u niemowlaka karmionego piersią lub sztucznie? Odpowiadamy na te pytania. Zaparcia u niemowląt Zaparcia u dziecka to dolegliwość, która polega na nadmiernym zbiciu stolca i zmniejszeniu liczby wypróżnień. Zaburzenie to występuje okresowo u nawet 30% dzieci. Jeśli zaparcia u noworodka lub zaparcia u niemowlaka, karmionego piersią bądź sztucznie, to jedyny objaw, który występuje sporadycznie, nie ma powodu do niepokoju. Natomiast gdy zatwardzeniu u dziecka towarzyszą inne objawy, np. osłabienie lub spadek masy ciała lub też, dolegliwość ta ma charakter przewlekły, niezbędna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem pediatrą. Objawy i przyczyny zaparć u dzieci Jak rozpoznać zaparcia u niemowlaka? Objawy zaparć u małych dzieci to najczęściej: bolesne oddawanie stolcu (dziecko komunikuje to płaczem); brudzenie bielizny podczas oddawania stolcu; oddawanie twardych i obfitych stolców; wypróżnienia rzadsze niż 2 razy w tygodniu. W połowie przypadków zatwardzeniu u niemowląt może się towarzyszyć także niewielka domieszka krwi w stolcu. Jakie są przyczyny zaparć u dzieci? Najczęstsze z nich to: niedawno przebyta biegunka; niedobór płynów w diecie; niedobór produktów będących źródłem błonnika w diecie; nieprawidłowa praca jelit (np. wynikająca z niedojrzałości układu pokarmowego); stres (np. w związku z pozostawieniem dziecka pod opieką obcej osoby); zbyt wczesna sadzanie malucha na nocniku. Bardzo częste są zaparcia przy rozszerzaniu diety – wraz z wprowadzeniem do jadłospisu małego dziecka nowych pokarmów dochodzi do tymczasowego zaburzenia procesu wydalania. Równie popularnym problemem są także zaparcia u noworodka karmionego sztucznie. W większości przypadków wynika to z nieprawidłowego przygotowywania sztucznego mleka (np. użycia niewłaściwych proporcji w stosunku do wody). U 5% dzieci przyczyną zaparć są choroby organiczne, takie jak np. alergia pokarmowa, celiakia, choroba Hirschsprunga, choroby układu nerwowego i mięśniowego, niedoczynność tarczycy czy też zespół Downa. Rozpoznanie przyczyny zaparć u dzieci ustala się na podstawie wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego dziecka. W niektórych przypadkach mogą być konieczne dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak np. czas pasażu znaczników, manometria, wlew kontrastowy jelita grubego czy też badanie histopatologiczne jelita grubego. Co na zatwardzenie u dziecka i dieta na zaparcia Co zrobić, gdy wystąpiły zaparcia u niemowlaka? Jak pomóc dziecku? W większości przypadków dolegliwość mija samoistnie w ciągu kilku dni. Proces ten można jednak przyspieszyć. Co na zaparcia u niemowlaka stosować, aby załagodzić nieprzyjemne objawy? Kluczowe jest: odpowiednie nawadnianie malucha w okresie odstawiania go od piersi; włączenie do diety malucha suszonych owoców oraz warzyw takich jak np. brokuł lub dynia; unikanie podawania dziecku produktów powodujących zatwardzenie, takich jak np. ryż biały, gotowana marchew, ziemniak, kapusta, groch, fasola lub ciecierzyca. Co na zaparcia dla dzieci? Domowe sposoby Co jeszcze można zrobić? Co na zatwardzenie u dziecka może pomóc? Sprawdzone domowe sposoby na zaparcia u dzieci w wieku niemowlęcym to: ciepła kąpiel; delikatne poruszanie nogami malucha tak, aby pobudzić jego perystaltykę; masaż brzuszka delikatnymi, kolistymi ruchami. Co na zaparcia u dzieci? Dieta Jeśli chodzi o dietę na zaparcia u dzieci, warto zapoznać się dokładniej z jej zasadami. Najważniejsze z nich to: tak jak wspomniano powyżej, ograniczenie produktów, które osłabiają perystaltykę jelit i przez to nasilają zaparcia; uwzględnianie w diecie fermentowanych napojów mlecznych – zawarte w nich żywe kultury bakterii poprawiają perystaltykę; zadbanie o odpowiednią, zalecaną w normach dla dzieci ilość błonnika; zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości płynów – nie tylko wody, ale i różnych napojów oraz potraw w postaci płynnej. WAŻNE: wprowadzanie do diety dziecka nowych produktów spożywczych powinno zostać przeprowadzone stopniowo i zgodnie z obowiązującymi standardami medycznymi. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na oficjalnych stronach internetowych WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), AAP (Amerykańska Akademia Pediatrii), ESPGHAN (Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci) oraz PTGHiŻD (Polskie Towarzystwo Gastrologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci). Co na zaparcia u dzieci – leczenie Jeśli dieta na zatwardzenie u dziecka jest nieskuteczna, lekarz pediatra może podjąć decyzję o leczeniu farmakologicznym bądź zabiegowym. Farmakologiczne sposoby na zaparcia u dzieci to np. wlewka czyszcząca z fizjologicznego roztworu NaCl z dodatkiem laktulozy. Tymczasem leczenie zabiegowe jest wdrażane w ciężkich i przewlekłych przypadkach. Jak zapobiegać i leczyć zaparcia dietą? Co podawać niemowlakom a co małym dzieciom na zaparcia? Kiedy mówimy o zaparciu?Jako zaparcia stolca traktuje się utrudnione, wymagające wysiłku oddawanie kału oraz wydalanie go w odstępach większych niż 3 na zaparcia u niemowlątW przypadku niemowląt karmionych sztucznie, u których wystąpiło zaparcie, warto zmienić mieszankę do trzeciego miesiąca życia należy podawać na czczo łyżeczkę przegotowanej dziecku można podać wywar z suszonych śliwek, moreli lub siemienia 6 miesiącu życia ulgę w zaparciach przyniosą maluchowi tarte świeże jabłko oraz owoce i warzywa w słoiczkach, np. jabłka z suszonymi śliwkami, gruszki Williamsa itp. z dodatkiem nasion siemienia lnianego. Powinno się zrezygnować z zagęszczania posiłków kleikami zdrowemu niemowlęciu można podawać jogurt z żywymi kulturami bakterii. Sposoby na zaparcia u dzieci starszychU starszych dzieci leczenie dietetyczne zaparć należy rozpocząć od zastosowania (przez miesiąc) diety bogatoresztkowej, z jednoczesnym zwiększeniem podaży produktów zaparć u dzieci wymaga odpowiedniej podaży płynów. Niemowlętom i dzieciom powyżej 10 kg należy podawać 1000 ml płynów + 50 ml na każdy kilogram powyżej 10kg, a dla dzieci powyżej 20kg, podaż płynów powinna wynosić, 1500 ml + 20 ml na każdy kilogram powyżej są produkty zbożowe jak: kasze gruboziarniste, ryż naturalny, płatki owsiane, pieczywo razowe, z pełnego przemiału, typu graham i chrupkie pełnoziarniste; wszelkie owoce i warzywa, zarówno świeże i suszone oraz nasiona, m. in. siemię lniane. Polecane są przetwory mleczne: jogurty, kefiry, maślanka, mleko zsiadłe oraz produkty podawać wodę mineralną, nektary, soki świeżo wyciskane, herbatki np. z kopru włoskiego, rumianku, niesłodzone kompoty. Wypróżnienia może ułatwić podanie przed posiłkiem pół szklanki: wody przegotowanej, kompotu z suszonych śliwek, jogurtu naturalnego lub łyżki oleju. W pierwszym okresie według wskazania lekarskiego można również podawać dziecku parafinę płynną (3 razy dziennie po łyżce, podczas posiłków).Terapię i kontrolę wypróżnień należy kontynuować przez okres 1-4 lat. Leczenie zaparć u dzieciW przypadku stolców twardych i zbitych lub oddawanych z dużym wysiłkiem małym dzieciom podaje się laktulozę w syropie (np. Duphalac, Lactulosum, Normalac) w dawce 1-3 ml na każdy kilogram masy ciała dziecka. Przykładowo smyk ważący 10 kg powinien zacząć leczenie od co najmniej 10 ml syropu na dobę np. w dwóch dawkach po 5 które oprócz mleka przyjmują inne pokarmy należy zapewnić odpowiednią liczbę płynów np. kompot z suszonych śliwek oraz jarzyn. Konieczne jest również całkowite wyeliminowanie z diety słodyczy i czekolady. U dzieci z powracającymi zaparciami najlepiej sprawdza się dieta unikać pobudzania wypróżniania poprzez wkładanie do odbytu palca lub termometru. Regularne stosowanie takich metod wytwarza u dziecka nieprawidłowy wzorzec defekacji, uzależnia i sprawia, że maluch ma coraz większe problemy z samodzielnym wypróżnianiem się. Jeśli oddawanie stolca jest dla dziecka dużym wysiłkiem możesz mu ulżyć stosując ciepłą kąpiel, podkurczając jego nóżki do brzucha oraz masując oddawanie stolca wydaje się być kwestią banalnie prostą. Bo cóż to za filozofia. Dziecko robi kupę, podcieramy, czyścimy pupę, wyrzucamy co trzeba do kosza lub spuszczamy w toalecie i po sprawie. Ale może się zdarzyć, że będziemy musieli dziecku trochę w tym pomóc. Zazwyczaj wystarczy baczna obserwacja, rozmowa z pediatrą czy modyfikacja diety. W skrajnych przypadkach problemy z wypróżnianiem mogą wymagać leczenia. Najważniejsze aby zaparć nie lekceważyć, gdyż mogą przerodzić się w zaparcia nawykowe. Dlatego jeśli coś nas niepokoi w sposobie wypróżniania naszego dziecka, przy najbliższej okazji porozmawiajmy o tym koniecznie z lekarzem Fotolia by © kameleonmedia All rights reserved Najczęstszą przyczynę (>90%) zaparcia w tej grupie wiekowej stanowi zaparcie czynnościowe. Do rozpoznania zaparcia czynnościowego u dziecka do 4. roku życia konieczne jest stwierdzenie minimum 2 kryteriów, występujących co najmniej przez 1 miesiąc: ≤2 wypróżnień /tydzień w wywiadzie epizody znacznej retencji stolca w wywiadzie bolesne wypróżnienia lub twarde stolce obecność dużej ilości mas kałowych w odbytnicy wywiad wskazujący na stolce o dużej średnicy. Ponadto u dzieci, które opanowały samodzielne oddawanie stolca, można zastosować 2 dodatkowe kryteria: epizod nietrzymania stolca przynajmniej 1 raz w tygodniu w wywiadzie stolce o dużej średnicy zatykające toaletę. Typowy wywiad, bez odchyleń w badaniu przedmiotowym, w tym nieobecność objawów alarmowych, pozwala rozpoznać zaparcie czynnościowe bez konieczności pogłębiania diagnostyki. Objawy alarmowe: opóźnione oddanie smółki (>48 godzin) wczesny początek zaparcia (≤1. miesiąca życia) występowanie w rodzinie choroby Hirschsprunga obecność krwi w stolcu, bez cech szczeliny odbytu zahamowane przyrostu masy ciała i długości/wysokości wymioty żółcią patologiczne wzdęcie jamy brzusznej zaburzenia hormonalne tarczycy wady anatomiczne z nieprawidłowym położeniem odbytu brak odruchu odbytowego i nosidłowego zmniejszenie napięcia mięśniowego i/lub siły w kończynach dolnych znamię, kępka włosów w okolicy krzyżowej kręgosłupa blizny wokół odbytu. W diagnostyce różnicowej zaparcia czynnościowego należy uwzględnić: chorobę Hirschsprunga celiakię niedoczynność tarczycy nieprawidłowości anatomiczne odbytu i odbytnicy zespół suszonej śliwki zespół Downa wytrzewienie jelit alergię na białko mleka krowiego pseudoniedrożność jelit lęk przed korzystaniem z toalety. Piśmiennictwo Benninga M., Faure C., Hyman P. i wsp.: Childhood Functional Gastrointestinal Disorders: Neonate/Toddler. Gastroenterology, 2016; 150: Tabbers DiLorenzo C., Berger i wsp.: European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition; North American Society for Pediatric Gastroenterology. Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: evidence-based recommendations from ESPGHAN and NASPGHAN. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2014; 58: 258-274 Ryżko J.: Zaparcie i nietrzymanie stolca. W: Gastroenterologia dziecięca – podręcznik do specjalizacji. Media Press, Warszawa 2016

zaparcie u niemowlaka karmionego piersią